Πότε δεν πρέπει να παίρνουμε προβιοτικά – Πότε είναι επικίνδυνα & γιατί

Τα τελευταία χρόνια, τα προβιοτικά έχουν γίνει δημοφιλή ως «μαγικό εργαλείο» για την υγεία του εντέρου, την πέψη και το ανοσοποιητικό. Πωλούνται σε μορφή κάψουλας, προστίθενται σε τρόφιμα και καταναλώνονται ακόμα και καθημερινά από ανθρώπους που αναζητούν καλύτερη υγεία.

Όμως, η ευρεία χρήση τους δεν σημαίνει ότι είναι κατάλληλα για όλους, υπάρχουν σοβαρές περιπτώσεις όπου δεν πρέπει να παίρνουμε προβιοτικά, καθώς ενδέχεται να δημιουργήσουν σοβαρές επιπλοκές.

Σε αυτό το άρθρο, θα δούμε πότε και γιατί τα προβιοτικά μπορεί να είναι επικίνδυνα, καθώς και πώς να τα χρησιμοποιείς σωστά, αν όντως είναι απαραίτητα για τον οργανισμό σου.

Τι είναι τα προβιοτικά και γιατί χρησιμοποιούνται;

Τα προβιοτικά είναι «καλά» βακτήρια που βρίσκονται φυσικά στο έντερο μας. Βοηθούν στην πέψη, ενισχύουν το ανοσοποιητικό και προστατεύουν από παθογόνους μικροοργανισμούς.

Συνήθως χορηγούνται:

Σε περιπτώσεις δυσκοιλιότητας ή διάρροιας
Μετά από αντιβίωση, για αποκατάσταση της εντερικής χλωρίδας
Για ενίσχυση της γενικής υγείας του εντέρου
Για πρόληψη/αντιμετώπιση του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (IBS)

Όμως, η δράση τους δεν είναι καθολικά ευεργετική. Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετική εντερική μικροχλωρίδα, και οτιδήποτε προστίθεται στο σώμα πρέπει να γίνεται υπό έλεγχο, ειδικά όταν πρόκειται για ζωντανούς μικροοργανισμούς.

Πότε ΔΕΝ πρέπει να παίρνουμε προβιοτικά;

Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε ότι τα προβιοτικά δεν είναι ακίνδυνα για όλους. Υπάρχουν συγκεκριμένες περιπτώσεις όπου η λήψη τους πρέπει να αποφεύγεται αυστηρά, για λόγους ασφάλειας και υγείας.

1. Όταν έχουμε εξασθενημένο ανοσοποιητικό

Αν το ανοσοποιητικό σου σύστημα είναι αδύναμο, είτε λόγω ασθένειας είτε εξαιτίας θεραπείας (όπως χημειοθεραπεία, κορτικοστεροειδή, ανοσοκατασταλτικά), τότε η λήψη προβιοτικών μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα ίδια τα «καλά» βακτήρια μπορεί να εισέλθουν στο αίμα και να προκαλέσουν σοβαρές λοιμώξεις, όπως σηψαιμία. Αντί να βοηθήσουν, ενδέχεται να δημιουργήσουν μια απειλητική κατάσταση για τη ζωή.

2. Σε περιόδους σοβαρής λοίμωξης ή νοσηλείας

Όταν το σώμα βρίσκεται σε φάση «μάχης» με μια σοβαρή λοίμωξη ή υποβάλλεται σε θεραπεία εντός νοσοκομείου, η εντερική ισορροπία είναι ήδη διαταραγμένη. Η προσθήκη προβιοτικών σε αυτή τη φάση μπορεί να οδηγήσει σε απορρύθμιση του οργανισμού.

Επίσης, σε συνθήκες εντατικής θεραπείας ή σοβαρής αφυδάτωσης, τα προβιοτικά μπορεί να αλληλεπιδράσουν με φαρμακευτικές αγωγές ή να επιβαρύνουν ένα ήδη εξασθενημένο σύστημα.

3. Αν υπάρχει κεντρικός φλεβικός καθετήρας

Σε νοσηλευόμενους ασθενείς με κεντρικό καθετήρα (π.χ. για ενδοφλέβια αγωγή), υπάρχει κίνδυνος να περάσουν τα βακτήρια των προβιοτικών στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε βαριά λοίμωξη, και γι’ αυτό τα προβιοτικά απαγορεύονται ρητά σε αυτές τις περιπτώσεις.

4. Σε βρέφη και μικρά παιδιά χωρίς ιατρική καθοδήγηση

Μπορεί να φαίνεται αθώο να δίνεις στο μωρό σου «καλά βακτήρια» για να μην έχει κολικούς, όμως τα προβιοτικά δεν είναι κατάλληλα για όλα τα παιδιά, ειδικά αν είναι πρόωρα, έχουν ιστορικό αλλεργιών ή ανοσολογικές διαταραχές.

Πολλά παιδικά προϊόντα περιέχουν προβιοτικά, αλλά η αλόγιστη χρήση τους μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη της φυσιολογικής χλωρίδας.

5. Όταν δεν υπάρχει διάγνωση ή σαφής λόγος

Είναι λάθος να παίρνουμε προβιοτικά "για να καθαρίσουμε το έντερο" ή "για αποτοξίνωση". Κάθε στέλεχος προβιοτικών έχει διαφορετική δράση, και τα οφέλη εξαρτώνται από το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε.

Άσκοπη ή παρατεταμένη χρήση μπορεί να οδηγήσει σε:

Δυσανεξία
Μετεωρισμό
Ανεπιθύμητες εντερικές μεταβολές

Χωρίς εξατομίκευση και καθοδήγηση, είναι πολύ πιθανό να μην έχεις κανένα όφελος ή και να βλάψεις την ισορροπία του οργανισμού σου.

Πώς να επιλέξεις σωστά προβιοτικά

Αν εσύ ή ο γιατρός σου κρίνετε ότι χρειάζεσαι προβιοτικά, φρόντισε να:

Επιλέγεις προϊόντα με συγκεκριμένα στελέχη
Ελέγχεις την ημερομηνία λήξης και τις συνθήκες φύλαξης
Προτιμάς προϊόντα με κλινικές μελέτες για την ένδειξη που σε αφορά
Συμβουλεύεσαι γιατρό ή διατροφολόγο πριν από κάθε αγωγή

Τα προβιοτικά δεν είναι για όλους και δεν είναι πάντα απαραίτητα

Τα προβιοτικά μπορούν να βοηθήσουν, αλλά μόνο όταν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες. Το σώμα σου έχει ήδη δισεκατομμύρια φυσικά βακτήρια, το να παρεμβαίνεις αλόγιστα μπορεί να διαταράξει τη φυσική του ισορροπία.

Ποτέ δεν πρέπει να παίρνουμε προβιοτικά χωρίς αιτία, χωρίς αξιολόγηση, και ειδικά όταν υπάρχουν ευπαθείς συνθήκες υγείας.

Η καλή πρόθεση δεν αρκεί, χρειάζεται γνώση, υπευθυνότητα και εξατομικευμένη προσέγγιση.

Πηγές:

Harvard Health Publishing – The hidden dangers of probiotics
Cleveland Clinic – When probiotics are unsafe
NIH - Office of Dietary Supplements – Probiotics Consumer Fact Sheet
Mayo Clinic – Are probiotics safe for everyone?

Αποποίηση Ευθύνης

Το περιεχόμενο που παρουσιάζεται σε αυτό το blog παρέχεται αποκλειστικά για γενικούς ενημερωτικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς. Παρόλο που βασίζεται σε αξιόπιστες πηγές και επαγγελματίες του τομέα της υγείας, δεν αποτελεί ιατρική συμβουλή ούτε υποκαθιστά την προσωπική γνωμάτευση, διάγνωση ή θεραπεία από εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας. Πάντοτε να απευθύνεστε στον γιατρό σας ή σε άλλο κατάλληλα καταρτισμένο πάροχο υγειονομικής περίθαλψης για οποιοδήποτε ιατρικό ζήτημα ή απορία.