Αντιοξειδωτικά Συμπληρώματα: Τι Είναι, Ποια τα Οφέλη & Ποιοι οι Κίνδυνοι;

Εισαγωγή

Έχετε ακούσει ότι τα αντιοξειδωτικά μπορούν να καταπολεμήσουν τη γήρανση και να προστατεύσουν από ασθένειες όπως ο καρκίνος; Πολλοί άνθρωποι λαμβάνουν αντιοξειδωτικά για διάφορες καταστάσεις, όπως καρδιακές παθήσεις ή καρκίνο. Ωστόσο, υπάρχει συχνά σύγχυση σχετικά με το πόσο αποτελεσματικά είναι τα αντιοξειδωτικά όταν λαμβάνονται ως συμπληρώματα, και το αν είναι πάντα ασφαλή.

Σε αυτό το άρθρο, θα εξερευνήσουμε τι είναι τα αντιοξειδωτικά, γιατί η διατροφή είναι η καλύτερη πηγή, και πότε τα συμπληρώματα μπορούν να είναι χρήσιμα ή ακόμα και δυνητικά επιβλαβή.

Τι Είναι τα Αντιοξειδωτικά και Γιατί Σημασία

Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που φαίνεται να μειώνουν το οξειδωτικό στρες. Το οξειδωτικό στρες προκαλείται από την υπερπαραγωγή υψηλά αντιδραστικών ουσιών που περιέχουν οξυγόνο, γνωστών ως ελεύθερες ρίζες. Οι ελεύθερες ρίζες είναι ασταθή μόρια που, στην προσπάθειά τους να ανακτήσουν τη σταθερότητα, μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στα κύτταρα και στο DNA.

Το οξειδωτικό στρες πιστεύεται ότι συμβάλλει στη γήρανση και σε ορισμένες χρόνιες παθήσεις. Το σώμα μας διαθέτει δικούς του μηχανισμούς πρόληψης και επιδιόρθωσης, με σημαντικά συστατικά αυτού του αμυντικού συστήματος να είναι τα αντιοξειδωτικά ένζυμα. Μικρά μόρια όπως η Βιταμίνη C, η Βιταμίνη E και το βήτα-καροτένιο είναι γνωστά για την αντιοξειδωτική τους δράση.

Οφέλη των Αντιοξειδωτικών: Πού Υπάρχουν Στοιχεία

Ενώ τα αντιοξειδωτικά στη διατροφή συνδέονται με μειωμένο κίνδυνο χρόνιων παθήσεων, τα συμπληρώματα έχουν περιορισμένη επιστημονική υποστήριξη.

Διατροφή vs. Συμπληρώματα

Υπάρχει εκτεταμένη τεκμηρίωση ότι άτομα που καταναλώνουν περισσότερα λαχανικά και φρούτα, πλούσια σε αντιοξειδωτικά, έχουν χαμηλότερους κινδύνους για χρόνιες παθήσεις, όπως καρδιαγγειακές και καρκίνο. Οι ευεργετικές επιδράσεις μπορεί να οφείλονται σε άλλες ουσίες που περιέχονται σε αυτές τις τροφές ή σε συνοδές υγιεινές συνήθειες.

Περιορισμένη Αποτελεσματικότητα Συμπληρωμάτων

Εκτός από μία συγκεκριμένη πάθηση των ματιών, δεν υπάρχει επί του παρόντος τεκμηρίωση ότι τα αντιοξειδωτικά συμπληρώματα έχουν θετικό αντίκτυπο στην πρόληψη των χρόνιων παθήσεων.

• Καρκίνος: Δεν φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ή θανάτου.
  
  
• Καρδιακές παθήσεις: Δεν μειώνουν τον κίνδυνο εμφράγματος, εγκεφαλικού ή θανάτου.
  
  
• Καταρράκτης: Δεν φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ή εξέλιξης.
  
  

Ενδεδειγμένη Χρήση: Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας (AMD)

Τα αντιοξειδωτικά συμπληρώματα δεν προλαμβάνουν την AMD σε άτομα που δεν έχουν ήδη τη νόσο. Ωστόσο, συγκεκριμένα σκευάσματα με βιταμίνες C και E, ψευδάργυρο και λουτεΐνη/ζεαξανθίνη έχουν αποδειχθεί ότι επιβραδύνουν την εξέλιξή της σε ενδιάμεσα στάδια.

Πώς να Ενισχύσετε τα Αντιοξειδωτικά σας

Η Καλύτερη Πηγή: Η Διατροφή

Τα φυτικά τρόφιμα είναι η ιδανική πηγή: φρούτα, λαχανικά, ξηροί καρποί, σπόροι, πλήρη δημητριακά, βότανα, μπαχαρικά, ακόμη και κακάο.

• Ποικιλία: Τροφές διαφορετικών χρωμάτων προσφέρουν διαφορετικά αντιοξειδωτικά.
  
  
• Πηγές: Αγκινάρες, καρύδια, πεκάν, ηλιόσποροι, μούρα.
  
  
• Συχνότητα: Η Βιταμίνη C χρειάζεται καθημερινή πρόσληψη.
  
  
• Απορρόφηση: Ορισμένα αντιοξειδωτικά απορροφώνται καλύτερα μαγειρεμένα ή με λίπος.
  
  

Συμπληρώματα

Συχνά περιέχουν Βιταμίνη E, C, βήτα-καροτένιο και σελήνιο. Λαμβάνονται κυρίως από το στόμα, και η επιλογή πρέπει να γίνεται με καθοδήγηση επαγγελματία υγείας.

Κίνδυνοι, Αντενδείξεις & Προφυλάξεις

Τα αντιοξειδωτικά συμπληρώματα σε υψηλές δόσεις μπορεί να έχουν επιβλαβείς επιπτώσεις.

• Βήτα-Καροτένιο: Αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα και θανάτου από καρδιαγγειακή νόσο σε καπνιστές ή εκτεθειμένους σε αμίαντο.
  
  
• Βιταμίνη E: Υψηλές δόσεις αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορραγίας και δεν συνιστώνται για πρόληψη καρδιοπαθειών ή καρκίνου.
  
  
• Βιταμίνη C: Υπερδοσολογία μπορεί να προκαλέσει διάρροια, ναυτία, κράμπες, και να επιδεινώσει την υπερφόρτωση σιδήρου σε αιμοχρωμάτωση.
  
  

Αλληλεπιδράσεις (Σημαντική Προειδοποίηση για τον Καρκίνο)

Τα αντιοξειδωτικά μπορούν να μειώσουν την αποτελεσματικότητα αντικαρκινικών θεραπειών, όπως χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας. Η λήψη τους κατά τη διάρκεια αυτών των θεραπειών έχει συνδεθεί με υψηλότερους κινδύνους υποτροπής και θανάτου από καρκίνο του μαστού.

Καθημερινή Ενσωμάτωση

Η καλύτερη στρατηγική είναι η ενίσχυση μέσω ισορροπημένης διατροφής.

• Ποικιλία τροφών: Φρούτα, λαχανικά, ξηροί καρποί, δημητριακά.
  
  
• Χρωματική προσέγγιση: Επιλέγετε τροφές με διαφορετικά χρώματα.
  
  
• Μην αντικαθιστάτε τη διατροφή με συμπληρώματα.
  
  

Συμπέρασμα

Τα αντιοξειδωτικά είναι σημαντικά για την καταπολέμηση του οξειδωτικού στρες, αλλά η επιστημονική τεκμηρίωση δείχνει ότι η καλύτερη πηγή τους είναι η διατροφή. Τα συμπληρώματα έχουν περιορισμένα οφέλη και ενδέχεται να είναι χρήσιμα μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως η AMD.

Συμβουλή: Εάν έχετε απορίες σχετικά με τη λήψη αντιοξειδωτικών ή εάν λαμβάνετε θεραπεία για καρκίνο, συμβουλευτείτε άμεσα τον γιατρό σας.

Αποποίηση Ευθύνης

Το περιεχόμενο που παρουσιάζεται σε αυτό το blog παρέχεται αποκλειστικά για γενικούς ενημερωτικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς. Παρόλο που βασίζεται σε αξιόπιστες πηγές και επαγγελματίες του τομέα της υγείας, δεν αποτελεί ιατρική συμβουλή ούτε υποκαθιστά την προσωπική γνωμάτευση, διάγνωση ή θεραπεία από εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας. Πάντοτε να απευθύνεστε στον γιατρό σας ή σε άλλο κατάλληλα καταρτισμένο πάροχο υγειονομικής περίθαλψης για οποιοδήποτε ιατρικό ζήτημα ή απορία.

Πηγές

US National Center for Complementary and Integrative Health

Mayo CliniC

WebMD - Antioxidants - Uses, Side Effects, and More